Van de DDR naar Roemenie met de trein in 1981

Ik ben een 66+ backpacker die samen met mijn vrouw minder bekende bestemmingen bezoekt van onze planeet.

In de jaren 80 maakte ik als twintiger ( en dertiger)  verschillende (trein) reizen   door Oost Europa

In juli 1981 reisde ik met drie vrienden door Oost Europa met de trein. De reis ging van Amsterdam naar Berlijn-Dresden-Praag-Wenen-Boedapest naar eindbestemming Boekarest. Een hele onderneming. In de meeste Oost Europese landen was interrail niet geldig, gek genoeg met uitzondering van Roemenië het strengste communistische land. Als student kon je tot 50% korting krijgen met een International Student Card – die je bij de NBBS kon kopen – op een treinticket in de genoemde landen. Voor de DDR had je een visum nodig met bijbehorende vouchers ad DM 30 (€15) per dag per persoon. De vouchers en visum kon je aanschaffen via Kontakt reizen in Amsterdam, een reisbureau dat gespecialiseerd was in reizen naar de DDR. Bij aankomst in Berlijn kon je de vouchers inwisselen bij Reiseburo der DDR op het Alexanderplatz en ontving je DDRmark koers 1 op 1 voor het aantal dagen dat je verbleef. Wij hadden 5 dagen aan vouchers drie dagen Berlijn en twee dagen in Dresden.

Wij gingen met de trein naar west Berlijn daar hadden wij een overnachting in een hotel en gingen de volgende dag de muur over met de S bahn ( metro). In Bahnhof Friederichstrasse stapte wij uit; grenscontrole, Loeks rugzak werd binnenste buiten gekeerd, bij de anderen gebeurde dat niet. Wat een cultuurshock als wij het station uitlopen richting Unter den Linden. Trabantjes op straat, grauwe gebouwen. SED Partij foto’s . Wij overnachten op Intercamp Berlin am Krosinensee een grote camping die ook toegankelijk is voor “west” toeristen. Het sanitair is matig. de douches zijn gescheiden naar geslacht maar verder collectief, 10-20 mannen samen in een ruimte onder de douche. Op de camping bieden zwart geldwisselaars DDR mark aan voor een koers van 1 /2,5 . Voor ons niet interessant want wij moesten toch al DM 30 per persoon per dag inwisselen.

Met de S bahn naar Bahnhof Friederichstrasse in Oost Berlijn, waar de douane is. Bij Loek wordt de rugzak geheel binnenste buiten gekeerd. De andere rugzakken  laten ze ongemoeid.

Vandaar lopen wij naar Alexanderplatz , op straat pruttelende Trabantjes, bijna geen winkels ,   een cultuurschock!

Ik zie etalages met foto’s van Erich Honecker die diverse staatshoofden ontvangt, partij propaganda. Op het Alexanderplatz wissel ik mijn DDR vouchers die ik heb gekocht bij Kontakt reizen ad DM 30,00 per dag  in om   daarvoor

30 DDR mark te ontvangen terwijl de zwarte markt koers 1 Westmark voor  2,5  DDR mark is.

Het eten en drinken is voor ons studenten niet echt goedkoop met die ongunstige koers, hoewel het in Nederland  wel duurder is.

We overnachten op Intercamp am Krosinensee ( die wij vooraf hebben moeten reserveren) , een megacamping in een bos buiten de stad. Je moet na  station  S bahn Grunewald nog een bus nemen die er 20 min over doet. Voor een rugzak moet je extra betalen.

Wat opvalt op de camping is de gemeenschappelijk douche voor de mannen. Geen privacy dus. De toiletten zijn  niet schoon. Op de camping loopt een man rond om zwart geld te wisselen. Wij zijn verplicht om officieel  per persoon DM 30 per dag te wisselen en daardoor hebben wij geen geld over om ook nog zwart te wisselen afgezien  het feit dat dit best link kan zijn. Die DM 30 gaat makkelijk op. Uit eten doen wij in een self service Gestatte; kotelet met puree en groenten.

Weinig eetgelegenheden en overal staat een wachtrij. Voor de  winkels staan  geen wachtrijen en in de supermarkt is voldoende te koop.

Na twee dagen gaan wij met de trein naar Dresden. De trein is bomvol zodat we in het gangpad moeten gaan zitten. In Dresden nemen wij een bus naar Intercamp Scmockwitz ( eveneens vooraf gereserveerd).

Dresden is bijna niets van de oude historische stad herbouwd. Er is een winkelpromenade gebouwd die lijkt op de Rotterdamse Lijnbaan; de Prager Strasse. Voor de weinige restaurants staan rijen wachtenden. In de supermarkten is voldoende te koop, evenals in het Centrum warenhuis. Er hangen zelfs posters van de Beatles en er zijn enkele Beatles LPs uitgebracht onder het Oostduitse label Amiga.

Van Dresden gaan wij per trein naar Praag. Voor het toenmalige Tsjecho-Slowakije had je een visum nodig dat je van te voren moest aanschaffen bij hun ambassade in Den Haag. Ook hier moet je verplicht per dag een bedrag wisselen tegen een ongunstige officiële koers.

Grenscontrole in de trein. Alleen enkele vakjes van mijn rugzak worden gecontroleerd. In een vakje zit mijn contactlenzenspul, de douane kijkt er aandachtig na. In Praag aangekomen zien we direct het een verschil! Het is hier een stuk fleuriger als in de DDR, meer kleuren, winkeltjes. Je moet verplicht 30 DM per dag wisselen per tegen de officiële koers maar doordat we gaan stappen hebben wij meer geld nodig; dat zijn we zwart gaan wisselen in een van de vele passages bij het Wencelasplein. Best een beetje eng want er loopt veel politie op straat.

Wij wandelen door Praag en steken de straat over bij een verkeerde plek; het levert meteen een bon op van NLG 5,00.

Je mag alleen oversteken waar een zebrapad is; verder is de straat vaak afgeschermd met hekjes. Wij doen ondeugend en steken over waar het niet mag. Ogenblikkelijk lopen wij tegen de lamp; twee agenten houden ons staande en vragen naar ons paspoort; “aha der Niederlande” zeggen ze en wij kunnen een boete betalen van omgerekend NLG 5,–. Het is overigens opvallend hoeveel politieagenten er door de straten lopen; zie een van de afbeeldingen van het Wencelasplein met een agent en vooruit lopend reisgenote Sonja.

Uitgaan in Praag;

Astra, Ambassador en Alfa dat zijn de discos op het Wencelasplein. Toegang is goedkoop de consumpties ook. Bij Alfa betaal ik op en gegeven moment maar 2DM voor een fles witte wijn omdat ik door mijn Tsjechische Kronen heen ben. Hits zijn de StarSisters met “Stars on 45” , “Shine On” van Doris D and The Pins en “Feels like fall in Love” van Kelly Marie

De volgende avond zijn wij in Astra. Hier hebben ze het systeem van consumpties die worden gezet op een kaart en aan het als je de disco verlaat moet je bij de kassa aan de uitgang je kaart afrekenen, een systeem wat wij in Amsterdam ook een korte tijd hebben gehad bij de toenmalige disco Tijl Uilenspiegel aan de Lange Leidse dwarsstraat. Tegen sluitingstijd zo rond 01.00 zie ik een hele hoop bezoekers via een nooduitgang de zaak verlaten om zo de checkout te ontlopen. Wij lopen mee met de mensen door de nooduitgang en zo zijn wij zonder te betalen de disco verlaten. oei!

Onze camping aan de rand van Praag zit vol met Oost Duitsers.

Ik blijk toch wat te weinig geld bij me te hebben en wij besluiten via Wenen te reizen om daar geld op te nemen met de girobetaalkaart.

In Praag neem ik afscheid van Sonja en Loek die gaan weer naar huis en reis met Rinus verder.

Hongarije; ook voor Hongarije was een visum verplicht dat je van te voren kon aanschaffen bij hun ambassade.

Wenen naar Budapest;

Hongarije is absoluut het fleurigste land van de vier communistische landen die wij bezoeken. Verplicht geld wisselen tegen een (ongunstige) officiële koers hoeft niet dus wij kunnen geld wisselen op de zwarte markt. daardoor is Hongarije een stuk goedkoper als de andere drie landen; bovendien zijn er in de (staats) supermarkt ABC ook westerse producten te koop als Danone. Wij overnachten in een studentenflat (Hotel Universitas) die in de zomermaanden als ho(s)tel fungeert, een soort Casa 400 in Amsterdam. Het sanitair is gedeeld. Uitgaan doen we in een soort studentendisco. Wij hebben het erg naar onze zin. Ik zal in 1985 en 1986 weer naar Hongarije gaan.

De hoofdwinkel straat Vaci Utca ziet er ook beter uit als in de andere Oostblok landen. Wij zien zelfs een heuse variant op Mc Donalds, City Grill Burger.

Siofok op camping erg vol “Kids of America” van Kim Wilde schalt in de openlucht disco

Roemenie

Visum uiteraard verplicht, gek genoeg kon je een Roemeens visum bij aankomst in de trein aanschaffen. Eveneens verplicht geld wisselen per dag tegen een officiële koers. In de ochtend komen wij aan in Boekarest. Wij zoeken naar de zogenaamde studentenkamers (Camina Studenti) die te regelen zouden zijn bij een soort studentenbureau in de Strada Onesti volgens onze reisgids. Na een lange zoektocht eindelijk gevonden weten ze daar van niets. Budget hotels kennen ze niet en voor een Westers hotel moet je minstens DM 100 per nacht betalen.

“wat een land, ongelooflijk achterlijk, niks te koop, alleen rauwe melk te koop. Last van brandend maagzuur; besluit om terug te gaan naar Hongarije via Brasov. Dinsdag 21 juli; 18 graden; Door Brasov gelopen geluncht in luxe hotel te Poiana Brasov “( notities uit minireisdagboekje van mij 1981)

Gore mensa, soep met ingewandenvlees (uit dagboek)

Wij overnachtten in een studentenflat dat meer op een kazerne lijkt. Slaapzaal voor 20 personen. Er is maar 1 student aanwezig, de rest is bij hun ouders elders in het land. De bewaker wil ons eerst niet binnenlaten maar ik zeg “wij zijn studenten en hebben geen geld voor een hotel” Overnachten mag van Ceausescu alleen in een hotel. Hij laat ons door.

Woensdag 22 juli gebruncht in hotel Carpati, trein 15.50 naar Oradea. Helaas ging daar de trein niet verder de grens over.. taxi voor 100 lei ( volgens officiële koers DM 25) naar de grens, daar lopend over gegaan, Roemeense douanier zegt “wat moeten jullie hier in godsnaam?, aangekomen in Hongarije voelt als thuiskomen in het westen! Er is een prima camping direct aan de grens. Wij kunnen ook nog wat eten in een eenvoudig eethuisje.

Wij reizen daarna door naar de west Hongaarse stad Gyor om vandaar de grens met Oostenrijk weer te passeren. Het avontuur is voorbij.